เวียนหัวบ่อย คลื่นไส้ เกิดจากอะไร? สัญญาณอันตรายสำหรับคนทำงาน

ตื่นนอนตอนเช้าแล้วรู้สึกเวียนหัว หรือขณะนั่งทำงานก็เกิดอาการคลื่นไส้พะอืดพะอม? หลายคนมักสงสัยว่าเวียนหัวเกิดจาก อะไร และทำไมอาการเวียนหัว คลื่นไส้ถึงเกิดขึ้นบ่อยครั้ง

อาการเวียนหัวไม่ใช่เรื่องที่ควรมองข้าม เพราะอาจส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน ทำให้เสียสมาธิในการทำงาน ไม่สามารถขับรถได้อย่างปลอดภัย หรือแม้แต่เสี่ยงต่อการหกล้ม โดยเฉพาะในยุคที่คนทำงานต้องเผชิญกับความเครียดและ อาการออฟฟิศซินโดรม วันนี้เราจะมาไขคำถามว่าเวียนหัวบ่อยเกิดจากอะไร และมีวิธีป้องกันรับมืออย่างไรบ้าง

อาการเวียนหัวกับบ้านหมุนต่างกันอย่างไร?

ก่อนจะเข้าใจสาเหตุ เราต้องแยกแยะอาการให้ชัดเจนก่อน

เวียนหัวทั่วไป (Dizziness) คือความรู้สึกมึนงง มึนหัว หน้ามืดคล้ายจะเป็นลม โดยไม่มีความรู้สึกว่าสิ่งรอบตัวหมุน

บ้านหมุน (Vertigo) คือความรู้สึกว่าตัวเองหรือสิ่งแวดล้อมกำลังหมุนรอบ แม้ว่าจะอยู่นิ่ง ๆ มักมาพร้อมกับอาการเวียนหัว คลื่นไส้และการทรงตัวไม่อยู่

สาเหตุหลักของอาการเวียนหัวเกิดจากอะไรบ้าง?

หากถามว่าอาการเวียนหัว คลื่นไส้เกิดจากอะไร สามารถแบ่งได้ 2 สาเหตุหลัก คือ สาเหตุที่เกิดจากการใช้ชีวิตประจำวัน และสาเหตุที่เกิดจากความผิดปกติจากอวัยวะภายในร่างกาย

อาการเวียนหัวร่วมกับคลื่นไส้เป็นสัญญาณที่ร่างกายส่งมาบอกว่ามีอะไรผิดปกติ ในหลายกรณีอาจเป็นเรื่องปกติ เช่น การแพ้ท้องในผู้หญิงมีครรภ์ โรคไมเกรน หรือมีความเครียดมาก แต่บางครั้งอาจเป็นสัญญาณเตือนของอาการร้ายแรง เช่น โรคหลอดเลือดสมอง โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ หรือโรคหัวใจ ที่ต้องรีบพบแพทย์ทันที

สาเหตุจากการใช้ชีวิตประจำวัน

• ความเครียดสะสม- ปัญหาใหญ่ของคนยุคใหม่ที่ทำให้เวียนหัวบ่อย
• ปัญหาการนอนหลับ - พักผ่อนไม่เพียงพอ ตื่นกลางคืนบ่อย หรือหลับไม่สนิท
• ขาดน้ำ - ร่างกายขาดน้ำทำให้ความดันโลหิตต่ำ เกิดอาการเวียนหัว
• เปลี่ยนท่าเร็วเกินไป - ลุกจากที่นั่งหรือเตียงอย่างกะทันหัน
• เมายานพาหนะ - อาการที่เกิดจากการเดินทางด้วยรถ เรือ เครื่องบิน
   

สาเหตุจากปัญหาสุขภาพ

• ระบบไหลเวียนโลหิตผิดปกติ - ความดันโลหิตต่ำ น้ำตาลในเลือดลดลง
• หูชั้นในมีปัญหา – ระบบควบคุมการทรงตัวทำงานผิดปกติ หินปูนในหูเคลื่อนที่ (BPPV)
• โรคประจำตัว - โรคเบาหวาน โรคหัวใจ หรือโรคไต
• ผลข้างเคียงของยา - ยาลดความดัน ยานอนหลับ หรือยาแก้แพ้

7 โรคหลักที่ทำให้เกิดอาการเวียนหัวบ่อย

หากสงสัยว่ามึนหัว เวียนหัวบ่อยเกิดจากอะไร โรคเหล่านี้มักเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดอาการ

1. โรคหินปูนในหูเคลื่อนที่ (Benign Paroxysmal Positional Vertigo: BPPV) - พบมากที่สุด เกิดจากหินปูนหรือผลึกแคลเซียมในหูหลุดออกจากตำแหน่ง
2. โรคเครียดและวิตกกังวล - ฮอร์โมนความเครียดส่งผลต่อระบบไหลเวียนโลหิต
3.  โรคความดันโลหิตผิดปกติ - ทั้งสูงและต่ำ โดยเฉพาะตอนลุกขึ้นยืน และบางรายอาจพบอาการเพิ่มเติม เช่น เหงื่อออกมาก รู้สึกร้อนวูบวาบ มือเท้าเย็น สายตาพร่ามัว ปวดศีรษะ หายใจไม่อิ่ม หรือคลื่นไส้ได้ด้วย
4. โรคไมเกรน – ปวดศีรษะเรื้อรังชนิดหนึ่ง ที่มักมีลักษณะเฉพาะคือ ปวดหัว “ข้างเดียว” (หรือเริ่มข้างเดียวก่อนแล้วบางครั้งอาจลามไปทั้งสองข้าง) แม้อาจพบว่าปวดทั้งสองข้างตั้งแต่แรกในบางรายได้ มักมาพร้อมอาการ เวียนหัว คลื่นไส้
5.  โรคน้ำในหูไม่เท่ากัน - ของเหลวในหูชั้นในไม่สมดุล
6. โรคโลหิตจาง – เป็นภาวะที่ร่างกายมีธาตุเหล็กไม่เพียงพอ ทำให้ร่างกายสร้างฮีโมโกลบินได้น้อย เลือดจึงพาออกซิเจนไปเลี้ยงสมองไม่พอ ส่งผลให้เวียนหัว อ่อนเพลีย โดยเฉพาะเวลาลุกหรือออกแรง และหากมีความดันต่ำร่วม จะยิ่งเสี่ยงวูบหรือเป็นลม
7. โรคเบาหวาน - น้ำตาลในเลือดขึ้นลงผิดปกติ เมื่อระดับน้ำตาลในเลือดต่ำทำให้รู้สึกเวียนหัวคล้ายจะเป็นลมได้ และเมื่อระดับน้ำตาลในเลือดสูง ร่างกายจะพยายามขับน้ำตาลส่วนเกินออกทางปัสสาวะ จนทำให้ร่างกายขาดน้ำและเกิดอาการเวียนหัวได้เช่นกัน

หากอาการเวียนหัวเกิดขึ้นบ่อยครั้งหรือมาพร้อมกับอาการอื่น เช่น ปวดหัว คลื่นไส้ หูอื้อ หรือเกิดขึ้นในช่วงเวลาเฉพาะ เช่น หลังตื่นนอน หลังกินข้าว อาจบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพ ควรพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุที่แท้จริง

กลุ่มเสี่ยงที่มักเวียนหัวบ่อย

• คนนั่งทำงานอยู่กับโต๊ะนาน ๆ
  นั่งนานทำให้เลือดไหลเวียนช้า โลหิตไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ กล้ามเนื้อคอไหล่ตึงกดเส้นเลือด
• คนที่มีความเครียดสูง
  ความเครียดกดดันทำให้ร่างกายหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอล เพิ่มการเต้นของหัวใจ ทำให้ความดันโลหิตผันผวนจึงเวียนหัวได้ง่าย
• ผู้สูงอายุ
  หูชั้นในที่ควบคุมการทรงตัวเสื่อมตามวัย หลอดเลือดแข็งตัว ความดันโลหิตไม่เสถียร การเปลี่ยนท่าของคนในกลุ่มนี้จึงทำให้เวียนหัวได้ง่าย
• ผู้หญิงวัยทำงานที่ฮอร์โมนเปลี่ยนแปลง
  ฮอร์โมนเอสโตรเจนผันผวนตามรอบประจำเดือน ก่อนหมดประจำเดือน หรือตั้งครรภ์ ส่งผลต่อความดันโลหิตและระบบประสาท ทำให้เวียนหัวบ่อย
• คนที่นอนดึกหรือทำงานกะดึก
  เวลานอนไม่ปกติ ทำให้ฮอร์โมนการนอนหลับผิดรอบ จึงเวียนหัวง่าย

รับมือเวียนหัวเฉพาะหน้าอย่างไร? 

เมื่อเกิดอาการเวียนหัว คลื่นไส้กะทันหัน ให้ทำดังนี้

1. หยุดและนั่งลงทันที - อย่าพยายามยืนหรือเดินต่อ
2. หายใจลึกช้า ๆ – สูดหายใจเข้าลึก ๆ 4 วินาที และกลั้นไว้ 4 วินาที ปล่อยลมหายใจออกยาว 4 วินาที
3. จ้องมองจุดเดียว – เลือกวัตถุที่อยู่นิ่ง ๆ เพื่อลดความรู้สึกหมุน
4. ค่อย ๆ จิบน้ำทีละนิด - หากยังไม่คลื่นไส้มาก

เทคนิคบริหารร่างกาย Epley Maneuver สำหรับโรค BPPV วิธีนี้ช่วยเคลื่อนย้ายเศษแคลเซียมในหูกลับที่

1. นั่งตรงบนเตียง
2.  หันศรีษะไปข้างที่เวียนหัว 45 องศา
3. นอนหงายเร็ว ๆ จากท่านั่ง ให้ศีรษะห้อยจากขอบเตียง คงท่าไว้ 30 - 60 วินาที
4. หันศรีษะไปด้านตรงข้ามค้างไว้ 30 - 60 วินาที
5. กลับสู่ท่านั่งอย่างช้า ๆ

อาหารที่ช่วยลดอาการเวียนหัว

• อาหารที่มีแมกนีเซียม เช่น กล้วย ถั่วอัลมอนด์ ผักโขมและผักใบเขียว
• อาหารที่มีวิตามิน B6 เช่น ปลาแซลมอน เนื้อไก่ มันฝรั่ง
• อาหารที่มีธาตุเหล็ก เช่น เนื้อแดง ตับ ถั่วแขก เต้าหู้
• อาหารที่มีโฟเลต เช่น ถั่วเขียว บรอกโคลี ข้าวกล้อง

สิ่งที่ควรหลีกเลี่ยง

• เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ - รบกวนการทำงานของหูชั้นใน
• อาหารเค็มจัด - ทำให้ความดันโลหิตผันผวน
• ขนมหวานจัด – น้ำตาลในเลือดขึ้นลงรวดเร็ว
• กาแฟเข้มข้นในปริมาณมาก – อาจทำให้รู้สึกใจสั่น นอนไม่หลับและเวียนหัวได้

เมื่อไหร่ควรพบแพทย์? 

⚠️ อาการฉุกเฉิน:

• เวียนหัวพร้อมปวดหัวรุนแรงกะทันหัน
• มีไข้สูงร่วมด้วย
• แขนขาอ่อนแรงหรือชาเฉียบพลัน
• พูดไม่ชัด มองเห็นภาพซ้อน
• อาเจียนไม่หยุดเกิน 24 ชั่วโมง

⚠️ อาการที่ควรตรวจเช็ก:

• เวียนหัวบ่อยครั้งโดยไม่ทราบสาเหตุ
• เกิดอาการต่อเนื่องมากกว่า 3 วัน
• มีอาการหูอื้อ หูตึง ร่วมด้วย
• เวียนหัวหลังกินยาใหม่

วิธีป้องกันและรับมือเวียนหัวเบื้องต้น

ปรับการใช้ชีวิต

• นอนหลับเพียงพอ 7-8 ชั่วโมงต่อคืน
• ดื่มน้ำให้เพียงพอ สม่ำเสมอ วันละ 8-10 แก้ว
• กินข้าวตรงเวลา อย่าข้ามมื้ออาหาร
• ผ่อนคลายความเครียด ทำสมาธิ ออกกำลังกาย ฟังเพลง
• ลุกขึ้นช้า ๆ หลีกเลี่ยงการเปลี่ยนท่าอย่างกะทันหัน

จัดสิ่งแวดล้อมให้ปลอดภัย

ที่บ้าน:

• ติดราวจับในห้องน้ำ
• จัดแสงสว่างเพียงพอ
• เก็บของให้เป็นระเบียบ

ที่ทำงาน:

• ปรับจอคอมพิวเตอร์ให้เหมาะสม
• หยุดพักทุก 1-2 ชั่วโมง
• หลีกเลี่ยงการเงยหน้าขึ้น-ลงบ่อย ๆ

แผนประกัน Basic Work and Play จากชับบ์สามัคคี: คุ้มครองเมื่อเกิดอาการบ้านหมุน

อาการบ้านหมุนและวิงเวียนเป็นปัญหาสุขภาพที่อาจเกิดขึ้นได้กับทุกคน โดยเฉพาะคนทำงานที่มีความเครียดสูงหรือมีปัจจัยเสี่ยงจากการใช้ชีวิต การมีประกันสุขภาพที่ครอบคลุมการรักษาอาการเวียนหัวและโรคที่เกี่ยวข้องจึงเป็นสิ่งสำคัญ

แผนประกันสุขภาพ Basic Work & Play จากชับบ์สามัคคีที่ออกแบบเพื่อตอบโจทย์โรคกลุ่มออฟฟิศซินโดรมที่พบได้ในคนทำงานทุกช่วงวัย พิเศษด้วยการเลือกซื้อความคุ้มครองโรคติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ ระบบทางเดินอาหาร และโรคมะเร็งเสริมได้  ดูรายละเอียดเพิ่มเติม คลิกที่นี่

FAQs เกี่ยวกับอาการเวียนหัว

Q: เวียนหัวบ่อย ๆ เป็นอันตรายไหม?
A: ขึ้นอยู่กับสาเหตุ หากเป็นจากความเครียดหรือการพักผ่อนไม่เพียงพออาจไม่อันตราย แต่หากเกิดบ่อยและรุนแรงควรตรวจหาสาเหตุและปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

Q: อาการคลื่นไส้เวียนหัว กินยาอะไรได้บ้าง?
A: ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเสมอก่อนใช้ยาใด ๆ เพราะการรักษาต้องตรงกับสาเหตุของอาการ การใช้ยาผิดประเภทอาจไม่ได้ผลหรือเป็นอันตรายได้

Q: เวียนหัวตอนเช้าเป็นปกติไหม?
A: อาจเป็นจากการลุกขึ้นเร็วเกินไป หรือความดันโลหิตต่ำ หากเกิดขึ้นบ่อยครั้งควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุที่แน่ชัด

Q: เครียดจากงานทำให้เวียนหัวได้จริงไหม?
A: ได้ ความเครียดเรื้อรังส่งผลต่อระบบไหลเวียนโลหิตและระบบประสาท ทำให้เกิดอาการเวียนหัว ปวดหัว และคลื่นไส้ได้ การจัดการความเครียดจึงเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันอาการเหล่านี้

Q: เวียนหัวขณะทำงานต้องทำอย่างไร?
A: หยุดพักทันที แล้วนั่งหรือนอนในที่ปลอดภัย หายใจลึก ๆ ดื่มน้ำทีละน้อย หากอาการไม่ดีขึ้นหรือมีอาการรุนแรงขึ้น ควรพบแพทย์ทันที