โรคร้ายแรงเป็นหนึ่งในปัญหาด้านสุขภาพที่สำคัญของคนไทย ไม่ว่าจะเป็นโรคมะเร็ง โรคหัวใจ โรคเบาหวาน หรือโรคความดันโลหิตสูง ที่สามารถส่งผลกระทบรุนแรงต่อคุณภาพชีวิตและการใช้ชีวิตประจำวัน แต่สิ่งที่น่าสนใจคือ โรคร้ายแรงส่วนใหญ่สามารถป้องกันได้ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและการดูแลสุขภาพอย่างถูกวิธี

การรู้เท่าทันและเข้าใจโรคร้ายแรงเป็นก้าวแรกที่สำคัญในการป้องกัน เพราะโรคเหล่านี้มักไม่ได้เกิดขึ้นอย่างฉับพลัน แต่ค่อยๆ สะสมจากพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ไม่เหมาะสม การรับประทานอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ การขาดการออกกำลังกาย และความเครียดจากการทำงาน ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงที่พบได้บ่อยในสังคมปัจจุบัน

บทความนี้จะพาไปทำความรู้จักกับ 7 โรคร้ายแรงที่พบบ่อยในคนไทย เรียนรู้สัญญาณเตือนที่ไม่ควรมองข้าม และวิธีการป้องกันที่สามารถนำไปปฏิบัติได้จริงในชีวิตประจำวัน เพราะการป้องกันที่ดีย่อมดีกว่าการรักษาเมื่อเกิดโรคแล้ว
 

โรคร้ายแรง คือ โรคที่มีความรุนแรงและส่งผลกระทบต่อสุขภาพอย่างมาก อาจทำให้เกิดภาวะทุพพลภาพหรือเสียชีวิตได้หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที โรคร้ายแรงมักต้องใช้ระยะเวลาในการรักษานาน และมีค่าใช้จ่ายในการรักษาสูง โรคร้ายแรงไม่ได้จำกัดอยู่เพียงโรคเดียวเท่านั้น แต่ครอบคลุมโรคต่างๆ มากมาย เช่น โรคมะเร็ง โรคหัวใจ โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง และโรคหลอดเลือดสมอง เป็นต้นซึ่งล้วนเป็นโรคที่พบบ่อยและเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้นๆ ของคนไทย
 

• พันธุกรรม: ประวัติครอบครัวที่มีโรคร้ายแรง

• พฤติกรรมการใช้ชีวิต: การสูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์ ขาดการออกกำลังกาย

• อายุที่เพิ่มขึ้น: ความเสื่อมของร่างกายตามธรรมชาติ

• สภาพแวดล้อม: มลพิษ สารพิษ การทำงานในสภาพแวดล้อมที่เป็นอันตราย

• โภชนาการ: การรับประทานอาหารที่ไม่เหมาะสม

• ความเครียด: ความกดดันทางจิตใจที่สะสมเป็นเวลานาน
   

โรคหัวใจเป็นภาวะที่หัวใจทำงานผิดปกติ มักเกิดจากหลอดเลือดหัวใจตีบตัน ความดันโลหิตสูง และไขมันในเลือดสูง สาเหตุหลักมาจากพฤติกรรมการใช้ชีวิต เช่น การรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง ขาดการออกกำลังกาย ความเครียด และการสูบบุหรี่ อาการสำคัญได้แก่ เจ็บหน้าอก หายใจลำบาก เหนื่อยง่าย ใจสั่น และหัวใจเต้นผิดจังหวะ การป้องกันทำได้โดยควบคุมอาหาร ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และจัดการความเครียด
 

โรคหัวใจเป็นภาวะที่หัวใจทำงานผิดปกติ มักเกิดจากหลอดเลือดหัวใจตีบตัน ความดันโลหิตสูง และไขมันในเลือดสูง สาเหตุหลักมาจากพฤติกรรมการใช้ชีวิต เช่น การรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง ขาดการออกกำลังกาย ความเครียด และการสูบบุหรี่ อาการสำคัญได้แก่ เจ็บหน้าอก หายใจลำบาก เหนื่อยง่าย ใจสั่น และหัวใจเต้นผิดจังหวะ การป้องกันทำได้โดยควบคุมอาหาร ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และจัดการความเครียด
 

มะเร็งไม่ได้เกิดขึ้นชั่วข้ามคืน! แต่เป็นโรคที่ค่อยๆ สะสมความเสียหายในร่างกายมาอย่างยาวนาน โดยสาเหตุหลักมาจากการใช้ชีวิตในปัจจุบันที่แวดล้อมไปด้วยสารก่อมะเร็ง ทั้งจากอาหาร มลพิษ และสิ่งแวดล้อม การสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์ยิ่งเพิ่มความเสี่ยงให้สูงขึ้น อาการเริ่มต้นของโรคมะเร็งมักไม่ชัดเจน แต่สัญญาณที่ควรระวังคือการมีก้อนผิดปกติ น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ และอ่อนเพลียผิดปกติ การตรวจคัดกรองมะเร็งเป็นประจำจึงเป็นกุญแจสำคัญในการรักษาให้หายขาดได้
 

โรคหลอดเลือดสมองเกิดจากการที่เลือดไปเลี้ยงสมองไม่เพียงพอ ทำให้เซลล์สมองตาย สาเหตุหลักมาจากความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง โรคหัวใจ และโรคเบาหวาน อาการที่พบได้คือ แขนขาอ่อนแรงครึ่งซีก พูดไม่ชัด ปากเบี้ยว และการทรงตัวผิดปกติ การป้องกันทำได้โดยควบคุมปัจจัยเสี่ยงต่างๆ เช่น ความดันโลหิต ระดับไขมันในเลือด และน้ำตาลในเลือด
 

"น้ำตาล" ไม่ได้เป็นแค่ตัวการให้ความหวาน แต่ยังเป็นสาเหตุของโรคร้ายที่ทำลายอวัยวะทั่วร่างกาย โรคเบาหวานเกิดจากการที่ร่างกายไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ ส่งผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อนต่ออวัยวะสำคัญ เช่น ไต ตา และระบบประสาท อาการที่น่าสงสัยคือ หิวน้ำบ่อย ปัสสาวะมาก อ่อนเพลีย และแผลหายช้า การควบคุมอาหารและออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอเป็นวิธีป้องกันที่ดีที่สุด
 

โรคความดันโลหิตสูงเป็นภาวะที่แรงดันเลือดในหลอดเลือดสูงกว่าปกติ สาเหตุส่วนใหญ่มาจากพฤติกรรมการใช้ชีวิต เช่น การรับประทานอาหารเค็ม ความเครียด การดื่มแอลกอฮอล์ และการสูบบุหรี่ อาการที่พบได้คือ ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ มึนงง และเลือดกำเดาไหล แต่บางรายอาจไม่แสดงอาการ การป้องกันทำได้โดยลดการรับประทานเกลือ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ และหลีกเลี่ยงความเครียด
 

"ตับ" เป็นอวัยวะที่ทำหน้าที่เหมือนโรงงานกำจัดสารพิษในร่างกาย แต่หากถูกทำลายจนเสียหาย อาจนำไปสู่โรคร้ายแรงได้ ไม่ว่าจะเป็นตับอักเสบ ตับแข็ง หรือมะเร็งตับ สาเหตุสำคัญมาจากการดื่มแอลกอฮอล์ การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบ และภาวะไขมันพอกตับ อาการที่ควรระวังคือ อ่อนเพลีย ตัวเหลือง ตาเหลือง และท้องมาน การหลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์และการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์เป็นวิธีป้องกันที่ดีที่สุด
 

"ลมหายใจ" คือสิ่งสำคัญที่สุดของชีวิต แต่โรคปอดอักเสบสามารถทำให้การหายใจกลายเป็นเรื่องยาก โรคนี้เกิดจากการติดเชื้อที่ปอด ทำให้เนื้อปอดอักเสบและทำงานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ ผู้ป่วยจะมีอาการไข้สูง ไอมีเสมหะ และหายใจลำบาก โดยเฉพาะในผู้สูงอายุและผู้ที่มีภูมิต้านทานต่ำ การรักษาสุขอนามัยที่ดีและการฉีดวัคซีนป้องกันตามคำแนะนำของแพทย์เป็นสิ่งสำคัญ
 

การรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่เป็นพื้นฐานสำคัญในการป้องกันโรคร้ายแรง ควรเน้นผักและผลไม้สดที่มีวิตามินและแร่ธาตุสูง โปรตีนคุณภาพดีจากปลา เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน ไข่ และถั่ว ลดการบริโภคอาหารที่มีไขมันสูง หลีกเลี่ยงอาหารรสจัด และจำกัดปริมาณน้ำตาล
 

การออกกำลังกายแบบแอโรบิกอย่างน้อย 150 นาทีต่อสัปดาห์ช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน ควบคุมน้ำหนัก และลดความเสี่ยงของโรคร้ายแรง กิจกรรมที่แนะนำ เช่น เดินเร็ว วิ่งเหยาะ ว่ายน้ำ หรือปั่นจักรยาน ควรเลือกกิจกรรมที่เหมาะสมกับสภาพร่างกายและวัย
 

การนอนหลับที่มีคุณภาพวันละ 7-9 ชั่วโมงช่วยให้ร่างกายซ่อมแซมและฟื้นฟูตัวเอง ลดความเครียด และเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ควรรักษาเวลาเข้านอนและตื่นนอนให้เป็นเวลา จัดสภาพแวดล้อมให้เหมาะสมกับการพักผ่อน และหลีกเลี่ยงการใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ก่อนนอน
 

งดสูบบุหรี่และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของโรคร้ายแรงหลายชนิด หลีกเลี่ยงการสัมผัสมลพิษและสารเคมีอันตราย รักษาสุขอนามัยส่วนบุคคล และป้องกันการติดเชื้อด้วยการล้างมือบ่อยๆ สวมหน้ากากอนามัยเมื่อจำเป็น
 

ตรวจสุขภาพประจำปีอย่างสม่ำเสมอเพื่อค้นหาความผิดปกติตั้งแต่ระยะเริ่มต้น ปรึกษาแพทย์เมื่อพบความผิดปกติของร่างกาย และฉีดวัคซีนตามคำแนะนำของบุคลากรทางการแพทย์ การตรวจคัดกรองเฉพาะโรคควรทำตามช่วงอายุและปัจจัยเสี่ยงของแต่ละบุคคล

โรคร้ายแรงทั้ง 7 ชนิดนี้สร้างผลกระทบอย่างมากต่อคุณภาพชีวิตและการดำเนินชีวิตประจำวัน การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตอย่างเหมาะสมสามารถช่วยป้องกันและลดความเสี่ยงของการเกิดโรคได้ ไม่ว่าจะเป็นการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ การออกกำลังกายสม่ำเสมอ การพักผ่อนให้เพียงพอ และการตรวจสุขภาพประจำปี

นอกเหนือจากการดูแลสุขภาพแล้ว การเตรียมพร้อมด้านการเงินก็มีความสำคัญไม่แพ้กัน เนื่องจากการรักษาโรคร้ายแรงมักมีค่าใช้จ่ายสูงและใช้ระยะเวลานาน การมีประกันสุขภาพและประกันโรคร้ายแรงจึงเป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยลดภาระค่าใช้จ่ายและสร้างความมั่นใจในการเข้าถึงการรักษาที่มีคุณภาพ

การป้องกันย่อมดีกว่าการรักษาเสมอ การเริ่มต้นดูแลสุขภาพตั้งแต่วันนี้ พร้อมกับการวางแผนทางการเงินที่รอบคอบ จะเป็นภูมิคุ้มกันที่ช่วยให้ทุกคนในครอบครัวมีคุณภาพชีวิตที่ดีและพร้อมรับมือกับทุกสถานการณ์ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต


​​ขอบคุณข้อมูลจาก​

• 5 อันดับโรคร้าย NCDs - พาธแล็บ ศูนย์ตรวจเลือดเพื่อสุขภาพ

• รายงานสถานะสุขภาพ - กรมการแพทย์