หน้ามืด เวียนหัวบ่อย เป็นเพราะพักผ่อนน้อยหรือว่าเพราะความดันต่ำ... ภาวะความดันต่ำ (Hypotension) คือภาวะค่าความดันภายในเลือดที่ต่ำกว่า 90/60 มิลลิเมตรปรอท ซึ่งเป็นเกณฑ์มาตรฐานของค่าความดันภายในเลือดปกติ ภาวะความดันต่ำจึงเป็นอีกหนึ่งอาการเฉียบพลันที่เกิดขึ้นได้กับคนทุกวัย ขึ้นอยู่กับความอ่อนไหวของร่างกายในขณะนั้น ซึ่งโดยทั่วไปผู้คนส่วนใหญ่มักให้ความสำคัญกับโรคความดันโลหิตสูงมากกว่า เนื่องจากคิดว่าอันตรายกว่า แต่รู้หรือไม่ว่าความดันต่ำเป็นภัยเงียบที่ร้ายแรงและอันตรายไม่แพ้ความดันโลหิตสูงเลยทีเดียว 

ต้องอธิบายก่อนว่าความดันต่ำคือภาวะไม่ใช่โรค ด้วยเพราะลักษณะอาการที่ไม่ได้พัฒนาไปสู่โรคเรื้อรังอื่นๆ แต่มักแสดงอาการออกมาอย่างเฉียบพลัน เช่น หน้ามืด เวียนหัว อ่อนเพลีย รวมถึงอาการใจสั่นร่วมด้วยได้ ซึ่งนอกจากอาการแสดงที่กล่าวมาแล้วนั้น เราสามารถเช็คได้ว่าตนเองมีภาวะความดันต่ำหรือไม่ ได้จากการตรวจวัดความดันโลหิต (Blood Pressure Monitoring) ผ่านค่าตัวเลขความดันโลหิตตัวบน หรือแรงดันขณะหัวใจกำลังบีบตัว (Systolic blood pressure) และความดันโลหิตตัวล่าง หรือแรงดันขณะหัวใจกำลังคลายตัว (Diastolic blood pressure) ซึ่งหากมีค่าความดันโลหิตต่ำกว่า 90/60 มิลลิเมตรปรอท จะเท่ากับภาวะความดันต่ำนั่นเอง สาเหตุสำคัญที่นำไปสู่ภาวะความดันต่ำ ได้แก่

• ภาวะความดันต่ำเกิดจากอิริยาบถของร่างกาย หลายครั้งที่การลุกนั่งแบบกะทันหัน หรือการก้ม-เงยศีรษะอย่างรวดเร็วจะทำให้เรารู้สึกเวียนหัวขึ้นมาได้ นั่นเพราะความดันเลือดที่ไปเลี้ยงสมองลดลงอย่างรวดเร็ว จากความเร็วของอิริยาบถของร่างกาย กับจังหวะการหายใจและสภาพร่างกายในขณะนั้นด้วย
• ภาวะความดันต่ำ เกิดจากเลือดในสมองไม่พอ อีกหนึ่งเหตุผลที่มีความเครียดเป็นเหตุ เพราะระดับความเครียดมีผลโดยตรงต่อระดับความดันในร่างกาย รวมถึงการขาดสารอาหารประเภทโปรตีน วิตามินซี และวิตามินบี ที่ช่วยให้เนื้อเยื่อโดยรอบผนังหลอดเลือดแดงแข็งแรงขึ้น ซึ่งสัมพันธ์ต่อการเกิดภาวะความดันต่ำในเวลาต่อมาได้
• ภาวะความดันต่ำอันเกิดจากการใช้ยาหรือโรคประจำตัว เช่น ยาลดความดันโลหิต ยาขับปัสสาวะ ยากล่อมประสาท และยาต้านเศร้า รวมถึงโรคประจำตัว หรือภาวะบางอย่างที่มีผลต่อระดับความดันในร่างกาย เช่น ภาวะตั้งครรภ์ อาการแพ้ โรคโลหิตจาง โรคหัวใจ และโรคพาร์กินสัน เป็นต้น
• ภาวะความดันต่ำโดยไม่ทราบสาเหตุ ภาวะความดันต่ำที่เกิดจากพันธุกรรม หรือลักษณะรูปร่างที่บอบบางและผอมจนเกินไป อาจก่อให้เกิดภาวะความดันต่ำได้ รวมถึงการสะสมปัจจัยระหว่างทางจนทำให้เข้าสู่ภาวะความดันต่ำในอนาคตต่อไปได้

เราจะเห็นว่าภาวะความดันต่ำนั้นเกิดได้จากหลายสาเหตุ แม้แต่การทำกิจกรรมปกติในช่วงที่ร่างกายพักผ่อนน้อย ก็อาจทำให้เกิดเหตุการณ์หน้ามืดเพราะความดันต่ำกะทันหันขึ้นมาได้ ซึ่งการเกิดภาวะความดันต่ำแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทหลักๆ คือ ภาวะความดันต่ำชนิดเฉียบพลัน จากการเปลี่ยนท่าทางกะทันหัน การพักผ่อนหรือการทำกิจกรรมต่างๆ และภาวะความดันต่ำชนิดเรื้อรัง ผู้ที่มีภาวะความดันต่ำอยู่แล้ว ต้องเพิ่มความระมัดระวังในการดูแลตัวเองมากขึ้น โดยเฉพาะภาวะความดันต่ำในผู้สูงวัย ยิ่งต้องใส่ใจร่างกายมากเป็นพิเศษ ดังนี้